W uprawach ogrodniczych występują zarówno ślimaki skorupkowe jak i nagie. Wśród ślimaków nagich, nie posiadających muszli najpospolitszym i najgroźniejszym szkodnikiem roślin jest pomrowik plamisty. Ślimak ten osiąga długość do 4,5 cm. Jego ciało jest krępe, pokryte ciemnnobrunatnymi lub czarnymi plamami. Innymi groźnymi szkodnikami w uprawach ogrodniczych są ślinik wielki i ślinik luzytański. Są to ślimaki nagie osiągające długość do 15 cm. Posiadają zmienne ubarwienie od pomarańczowego do prawie czarnego.
Spośród skorupkowych posiadających wyraźną zewnętrzną muszlę, w ogrodach występują: ślimak winniczek, ślimak ogrodowy, ślimak zaroślowy i ślimak gajowy.
Ślimaki składają szklistobiałe jaja do ziemi, w złożach po kilkanaście do kilkudziesięciu sztuk. Rozwój jaj i wylęgłych osobników młodocianych następuje już w temperaturze +5°C, a optymalne warunki stwarza wysoka wilgotność powietrza oraz ciepła wiosna i lato. Wydają na świat 1 do 2 pokoleń w ciągu roku.
METODY ZWALCZANIA ŚLIMAKÓW:
1. Zwabianie i wyłapywanie:
– Ślimaki można zwabiać rozkładając w miejscu licznego ich występowania kawałki sklejki lub zbitych ze sobą desek, pod którymi ślimaki gromadzą się szukając schronienia przed słońcem. Powierzchnię ziemi pod deskami należy wcześniej zlać wodą. Kawałki marchwi, ziemniaków oraz liście warzyw kapustnych umieszczone pod tymi przedmiotami, zwiększają skuteczność pułapek.
– Ślimaki można także wyszukiwać pod różnymi przedmiotami znajdującymi się na działce: pod kamieniami, doniczkami lub skrzynkami. Także opadłe liście, sterty resztek roślinnych oraz pryzmy z kompostem stanowią dla nich doskonałą kryjówkę.
– Wkopywanie do ziemi szklanych słoików napęłnionych do połowy piwem, rozcieńczonym wodą z dodatkiem cukru to pułapki, które powinny być sprawdzane codziennie, a ich zawartość wymieniana.
– Wiosną, po pracach poprzedzających siew, należy na grządkach ustawiać wieczorem naczynia z przynętą, składającą się z otrąb przennych i pokarmu dla psów. Przynęte należy przykryć kawałkiem falistej tektury, a zwabione ślimaki wybierać w godzinach porannych.
– Gorczyca (roślina pułapkowa) wysiana w międzyrzędziach najczęściej atakowanych roślin przywabia ślimaki, dostarczając im pokarmu.
– Jeżeli ślimaków jest bardzo dużo, wskazane jest ich ręczne zbieranie przy latarce (ponieważ żerują nocą). Zbieranie jest zabiegiem skutecznym pod warunkiem, że jest prowadzone systematycznie.
2. Bariery ochronne:
– Rozsypywanie wokół grządek czy pojedynczych, szczególnie cennych roślin popiołu, ostrego piasku lub tłucznia granitowego, plew jęczmiennych, raniących ślimaki i nie pozwalających na dotarcie do miejsc żerowania.
– Obsypywanie grządek dookoła parzącymi slimaki nawozami mineralnymi (superfosfatem lub kainitem).
– Przy słonecznej pogodzie wysypwanie na ścieżkach, wokół grządek oraz w międzyrzędziach kainitu pylistego lub wapna palonego pylistego w ilości 4 kg/10 m2 (zabieg wykonać wieczorem).
– Uprawa czosnku, skrapienie roślin wyciągiem z czosnku lub begonii stale kwitnącej (Begonia semperflorens).
3. Higiena i agrotechnika:
– Osuszanie zbyt wilgotnych ogrodów.
– Wykaszanie traw i chwastów rosnących w sąsiedztwie działki i w jej obrębie.
– Częste, głębokie spulchnianie i staranne grabienie gleby.
– Jeżeli slimaki występowały licznie, wówczas ziemię na grządkach należy spulchniać dopiero po pierwszych przymrozach. Jeżeli zrobimy to wcześniej, wciąż aktywne ślimaki znajdą wiele dogodnych kryjówek w świerzo przekopanej ziemi.
4. Walka chemiczna:
– Mesurol Schneckenkorn 04 GB – środek ślimakobójczy o działaniu żołądkowym i kontaktowym, w formie przynęty granulowanej. Środek ten wabi ślimaki i jest chętnie przez nie zjadany. Środek należy rozsypywać równomiernie w międzyrzędziach i wzdłuż zagonów jeden lub dwa razy w sezonie uprawowym. Zalecana dawka 3 g na metr bieżący. Najlepsze efekty zwalczania uzyskuje się, stosując środek w późnych godzinach popołudniowych lub wieczorem.
– Anty-Ślimak spiess 04 GB – środek o podobnym sposobie działania jak w/w i także w formie granulowanej. Środek wabi ślimaki i zostaje przez nie zjadany. Żalecana dawka 8 g na 10 metrów bieżących. Należy go stosować jak Mesurol Schneckenkorn.
– Ślimakol 06 GB – stosujemy podobnie jak pozostałe preparaty
Opracował prof. Kazimierz Wiech, Akademia Rolnicza Kraków